ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫНЫҢ АРДАГЕРІ

Биыл елімізде алғаш рет «Ветеринариялық қызметкерлер күні» шілде айының 10 жұлдызы күні кеңінен аталып өтілді. Бұл есте қаларлық күн Қазақстан Республикасының «Ветеринария» туралы №33 Заңы қабылданған күніне сәйкес қабылданып отыр. Аталған кәсіби мерекенің өз уақытында белгіленуі осы сала қызметкерлерін ынталандыруға және ветеринарияның еліміз үшін страгетиялық маңыздылығын айқындай түсті. Оқырмандарымызға барынша түсінікті болу үшін ең алдымен әлеуметтік желіні қарағанда мынандай түсініктемені көзіміз шалып қалды.
«Ветеринария – малды бағып қарайтын қызметкер, жануарлар ауыратын ауруларының алдын алу,оларды дер кезінде емдеу, мал дәрігерлік сараптама жасау және тексеру арқылы санитарлық тұрғыдан таза жануарлар өнімдерін өндіру нәтижесінде адамзатты антропороназ (адамға жұғатын) ауруларынан сақтау, сыртқы қоршаған ортаны қорғаудағы ветеринариялық-санитарлық проблемаларды шешу туралы ғылыми ілім болып табылады,»- деп жазылыпты. Бұған қосарымыз еліміздегі эпизоотиялық жағдайдың саулығы және мал шаруашылығы өнімдерінің артуы адам өміріне қауіпсіз өнім өндіруді қамтамасыз ететін ветеринария жүйесімен тығыз байланысты екенін де естен шығармағанымыз абзал. Жануарлар мен адамдарға ортақ жұқпалы аурулардың алдын алуда және оны емдеуге орасан үлесін қосып жүрген ветеринар мамандарының қажырлы еңбегі екендігі белгілі. Сондықтан да ҚР Үкіметінің бұйрығымен 2024 жылдан бастап 10 шілде «Ветеринария қызметкерлерінің күні» болып бекітілді. Бір сүйсінерлігі, осы салада ұзақ жылдар жемісті қызмет атқарып, өздерінің адал еңбектерімен ел сенімінен шыққан азаматтарымыз ауданымызда аз емес. Солардың қатарына Әуелбек Наурызбаев ағамызды да қосуға болады. Енді әңгімеміздің одан әрі тартымды шығуы үшін кейіпкеріміздің өзіне сөз бергеніміз дұрыс болар.
— Мен 1951 жылы тау баурайына орналасқан табиғаты тамаша Дәубаба ауылында дүниеге келіппін. Ауылдағы бастауыш мектепте сауатымды ашып, орта білімді аудан орталығындағы Абай атындағы орта мектепте жалғастырып, 1969 жылы өз қалауымен Алматы зоотехникалық-ветеринариялық институттың «ветеринария» факультетіне оқуға түстім. 1976 жылы қолға диплом тигеннен соң институттың жолдамасымен облысымыздағы Бөген (қазіргі Ордабасы) ауданы «Бөген бройлер құс» фабрикасына мамандығыма сай мал дәрігері болып жұмысқа орналастым. Осында жүріп біраз өмірлік тәжірибе жинақтаған соң, білімімді одан әрі жетілдіру мақсатында Мәскеудегі Темирязев атындағы акамедияда 6 айлық курсты, Эстонияның астанасы Таллин қаласындағы 3 айлық курсты тәмәмдап елге оралдым. 1977 жылы жоғарыдан құс шаруашылығын дамыту үшін Жетісай құс фабрикасын құру туралы бұйрық шықты. Дегенмен, бұл бұйрық бірден іс-жүзіне аса қоймады. Өйткені, мақта өсетін жерде улы химикаттар көбірек пайдаланатындықтан құс өсіруге ол жер қолайсыз аймақ болып табылды. Енді Жетісай құс фабрикасы атауымен бұл жоспар Түлкібас ауданында іске асатын болып шешілді. Көп ұзамай Жетісай құс фабрикасы атауын өзгертпеген күйде Түлкібастағы Жабағылы елді мекенінде1983 жылға дейін жұмысын жалғастыра берді.
Сол жылы Бөген бройлер құс фабрикасынан ауысып, Түлкібас құс фабрикасы атауын әрең алған жерге бас ветеринар болып жұмысқа кірістім. Бұл құс фабрикасы аудан тұрғындары үшін шынын айтқанда, құт болып жолықты. 1986 жылы Түлкібас құс фабрикасына директор болып келген есімі бүкіл республикаға танымал азамат Сағынтай Тойтанбаевтың арқасында ауыл, аудан жастары жұмыспен қамтылды. Көп жылдардан бері жөнделмеген жолдар жөнделіп, қала типтес тұрғын үйлер көптеп салынды. Жабағылы ауылдық кеңесі, кейінірек әкімшілігі пайда болды. Заманауи мектеп, 2 балабақша, амбулатория, Мәдениет үйі салынып, жергілікті тұрғындарға қызмет көрсете бастады. Газ, су, жарық мәселесі өз шешімін оңынан тауып жатты.
Әйтсе де, бұл бақытты кезең ұзаққа бармады. Өмірі құламастай көрінген алып империя- Кеңес Одағы ыдырап, тоқырау кезеңі басталды. Бұрын одақтас болып келген елдер арасындағы қарым-қатынас үзілгендіктен елімізде жекешелендіру саясаты қарқын алды. Әркім жан бағыстың күн көрістің қамымен жан-жаққа тарап кетті.
2000-2015 жылдары Түлкібас аудандық аумақтық инспекциясында алдымен бас маман , кейінірек ветеринариялық-санитарлық инспектор болып еңбек еттім. Қиындау кезеңде атқарған адал еңбегімнің өтеуіндей 2013 жылы «Еңбек даңқы» төсбелгісімен, 2024 жылы Қазақстан Президентінің Жарлығымен «10 шілде- Ветеринария күні» болып белгіленуіне орай Түркістан қаласында өткен үлкен жиында ҚР «Ауылшаруашылығы ардагерлер кеңесі» қоғамдық бірлестігінің «Құрметті ардагер» төсбелгісімен марапатталдым. Бұл құрметті ветеринария саласындағы ұзақ жылғы адал еңбегімнің жемісі деп білемін. Қазіргі таңда зейнеттемін. Құдай қосқан қосағым Бибігүл екеуіміз тату-тәтті ғұмыр кешіп, 3 ұл мен 1 қызды тәрбиелеп өсірдік. Өмірден өз орындарын тапқан олардан тараған немерелеріміз бүгінде біздің көз қуанышымыз іспеттес. Үлкен немерем Бақдулат биыл Алматыдағы Сәтбаев атындағы университеттің архитектура факультетіне оқуға түсіп, бәрімізге қуаныш сыйлап отыр.
Аға буын ретінде қазіргі жастардың еңбекке, білімге деген құштарлықтарын арттыруға септігімді тигізу мақсатында оларға үнемі ақыл-кеңесімді айтып отырамын. Түсіне білген адамға өзім қалаған ветеринария -өте күрделі және жауапкершілігі жоғары мамандық деп айтар едім. Себебі, малдан адамға жұғатын жұқпалы ауруларды болдырмау, сол ауруларға дер кезінде профтитактикалық іс-шараларды жүргізіп отыру – кез-келген ветеринардың бойынан ең алдымен іскерлікті, біліктілікті, шеберлікті ең алдымен қажет ететіндігі даусыз. Бойында осындай қасиеті бар жанды жоғары білікті нағыз ветеринар маманы деп айтуға болады!
Еңбек ардагері, ветеринария саласының майталманы кеудесінде 2013 жылы қол жеткізген «Еңбек даңқы» мен ҚР «Ауылшаруашылығы ардагерлер кеңесі» қоғамдық бірлестігінен жақында ғана алған «Құрметті ардагер» төсбелгілері жарқыраған Әуелбек Наурызбаев ағамыз осылайша әңгімесін аяқтаған кезде оның әлі нұры тая қоймаған отты жанары жастық шағын, жүрегі қалаған мамандығын аңсағандай нұр шашып тұрған еді…
Орынтай КӨМЕКОВ